Uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri olan Türkiye’nin aktif uydu sayısı, askeri istihbarat uydusu Göktürk-1 ile 6’ya çıktı.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) hedef istihbaratına yönelik uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak GÖKTÜRK-1 uydusunun montaj ve entegrasyon faaliyetleri, proje yüklenicisi Telespazio (İtalya)-Thales Alenia Space (Fransa) tarafından Fransa’nın Cannes şehrindeki tesislerde gerçekleştirildi.
Türkiye’nin ilk Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test (USET) Merkezi’nde çevresel testleri yapılan uydu, yörüngesine fırlatılmak üzere Fransız Guyanası’nda bulunan Koruou Fırlatma Merkezine gönderildi. Yakıtsız olarak yaklaşık bin 70 kilogram kütleye sahip GÖKTÜRK-1, yörüngede, yüksek çözünürlüklü optik kamerasıyla güneş eş zamanlı görev yapacak.
90 DAKİKADA DÜNYANIN ÇEVRESİNDE 1 TUR ATACAK
Alçak irtifa dünya yörüngesine oturacak uydu, yaklaşık 90 dakikada dünya çevresinde bir tur atacak. Uydunun yılda 60 binden fazla görüntü çekmesi planlanıyor.
Dünyadaki benzerlerine göre oldukça yüksek çözünürlükte görüntüler aktaracak uydu, kamu kurum ve kuruluşları için çevre ve yapılaşmanın izlenmesi, tarımsal rekolte tespiti, belediyecilik uygulamaları, sınır kontrolü ve kadastro faaliyetleri gibi birçok alanda uzaktan algılama görevleri yapılabilecek.
ÖMRÜ 7 YIL
Coğrafi kısıtlama olmaksızın dünyadaki herhangi bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0,50 metre çözünürlüklü uydunun ömrünün 7 yıl olması öngörülüyor.
TÜRKİYE’NİN UZAYDAKİ GÜCÜ
Görüntü çözünürlüğü ve kapasitesi, veri indirme hızı, manevra kabiliyeti ve gelişmiş yer sistem özellikleri ile GÖKTÜRK-1 uydusu, GÖKTÜRK-2 uydusuyla beraber Türkiye‘nin uzaydaki gücünü artıracak.
Yörünge testleri ve kabul aşamalarının tamamlanması sonucunda envantere alınacak olan uydunun komuta ve kontrolü, Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde Keşif Uydu Tabur Komutanlığınca gerçekleştirilecek.
TÜRKİYE’NİN UYDULARI
Türkiye’nin, 3’ü (TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A, TÜRKSAT 4B) haberleşme, 2’si (GÖKTÜRK-2 ve RASAT) gözlem olmak üzere aktif 5 uydusu bulunuyor. Daha önce uzaya gönderilen 3 haberleşme uydusu (TÜRKSAT 1B, TÜRKSAT 1C, TÜRKSAT 2A) ile BİLSAT isimli 1 gözlem uydusu ise ömrünü tamamlamış durumda.
RASAT yer gözlem uydusu, TÜBİTAK UZAY’ın BİLSAT’ın ardından ikinci uzaktan algılama uydusu oldu. Kalkınma Bakanlığı desteği ile Türkiye’de tasarlanıp üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT, 17 Ağustos 2011’de Rusya’dan fırlatıldı.
Tasarım ömrü 3 yıl olmasına rağmen 17 Ağustos 2016 itibarıyla, yörüngede 5. yılını başarıyla tamamlayan RASAT uydusu, dünya etrafında 26 bin 724 tur atarak, 11 milyon kilometrekarelik alanı taradı ve bin 800 şerit görüntüyü yer istasyonuna aktardı.
RASAT uydusu, güneşe eş zamanlı dairesel yörüngede, 700 kilometre irtifada bulunuyor. 7,5 metre siyah-beyaz, 15 metre çok bantlı uzamsal çözünürlükte süpürçek (pushbroom) kamerayla görev yapıyor.
Yeniden ziyaret zamanı ortalama 4 gün olan RASAT, 3 eksende kontrol edilebiliyor. Her bir çerçeve görüntüsünün boyutları 30X30 kilometre olan uydudan, 960 kilometre uzunluğuna kadar şerit görüntü alınabiliyor.
Proje kapsamında, uydu montaj, entegrasyon ve test laboratuvar büyütülürken, uydu tasarım, üretim ve test konularında 100’den fazla uzman yetiştirildi.
Türkiye’de özgün olarak geliştirilen ilk yüksek çözünürlüklü keşif ve gözlem uydusu GÖKTÜRK-2, 2012’de gerçekleştirilen fırlatma operasyonu ile görev yörüngesine yerleştirildi.
GÖKTÜRK-2, Milli Savunma Bakanlığı, TÜBİTAK Başkanlığı ve TÜBİTAK UZAY-TUSAŞ iş ortaklığı tarafından imzalanan sözleşme kapsamında üretildi.
GÖKTÜRK-2 ile Türk Silahlı Kuvvetleri ve özel olarak Hava Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaç duyduğu hedef istihbaratı ile sayısal ve coğrafi veri üretimi sağlanıyor. Ayrıca diğer kamu kurum/kuruluşları ile üniversite ve araştırma kurumlarının uydu görüntüsü istekleri karşılanıyor.
Yüksek yerlilik oranıyla üretilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip gözlem uydusu, Türkiye’nin savunma, çevre, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarında önemli ihtiyaçlarına cevap veriyor.
GÖKTÜRK-2, yaklaşık 640 kilometrelik bir şeridin görüntüsünü tek geçişte indirebilecek kadar yüksek hızlı bir veri haberleşmesine sahip bulunuyor. Dünyanın her yerinden görüntü alma ve iletişim konisi içinde aktarma kabiliyetine sahip olan dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 98 dakikada tamamlıyor.
GÖKTÜRK-2 Projesi kapsamında; uzay ve uydu sistemlerine yönelik teknoloji, uzman insan gücü ve alt yapı geliştirilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının gözlem ve araştırma ihtiyaçlarının milli imkan ve kabiliyetlerle karşılanması hedeflendi.
Gelinen durum itibarıyla bu hedeflere ulaşılırken, TUSAŞ bünyesinde gelecekteki uydu projelerinde görev alacak uzman insan gücü yetişti, uydu ve ekipman seviyesi tasarım, analiz, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetlerine yönelik altyapı ve kabiliyetler kazanıldı.
HABERLEŞME UYDULARI
Türkiye’nin haberleşme alanında TÜRKSAT 3A, TÜRKSAT 4A, TÜRKSAT 4B uyduları faaliyetlerini devam ettiriyor.
Türkiye’nin 6. haberleşme uydusu TÜRKSAT 4B geçen yıl yörüngesine fırlatıldı. Türk ve Japon mühendislerin ortaklaşa ürettiği TÜRKSAT 4B uydusunun yeni bir teknoloji olan ”Ka Bant” frekansı sayesinde uydudan ucuz internet servisi veriyor. Japonya’da Mitsubishi Electric Cooperation (MELCO) firması tarafından yapılan ve 21 Ocak’ta yörüngede teslim edilen uydu, Türkiye’nin haberleşme kapasitesini 3 kat artıracak projenin önemli parçalarından birini oluşturuyor.
Uydu teknolojileri alanındaki yatırımlarını sürdüren Türkiye, TÜRKSAT 5A ve TÜRKSAT 5B haberleşme uydularının yerli katkıyla üreterek 2019 sonunda hizmete almayı planlıyor.
2020’DE BİR UYDU DAHA
USET’te üretilecek TÜRKSAT 6A haberleşme uydusunun ise 2020’de uzaya fırlatılmasını hedefliyor.
Türkiye, haberleşme alanında 2020’de uydu filosuyla Güney Amerika, Kuzey Amerika’nın doğusu, Avrupa, Asya ve Afrika’nın tamamı ile Avustralya’nın batısını kapsama alanına katmayı öngörüyor. Bu gelişme, dünya nüfusunun yüzde 91’inde Türk uyduları aracılığıyla erişim imkanı sağlayacak.
Türkiye’nin ilk iletişim uydusu denemesi olan TÜRKSAT 1A ise 24 Ocak 1994’te uzaya fırlatıldı ancak fırlatıcı rokette meydana gelen bir arıza nedeniyle 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü.
